پروتاگوراس (Protagoras):

شاید معروف ترین سوفسطائی این دوره (با حداقل بدبینی) پروتاگوراس (حدود 490 - 422 ق.م) بود.
به گمان او راه رسیدن به موفقیت از مجرای پذیرش دقیق و سنجیده ی آداب و رسوم سنتی می گذشت ( نه به این دلیل که درست اند) بلکه به این دلیل که درک و به کارگیری آن ها به مصلحت است.
پروتاگوراس آداب و رسوم را مقوله ای نسبی می دانست، نه مطلق.
در واقع هر چیزی در نسبت آن با ذهنیت انسان سنجیده می شود. دعوی اصلی پروتاگوراس در اصطلاح (( انسان معیار همه چیز است )) خلاصه می شود.

تاکیدهای پروتاگوراس بر ذهنیت، نسبیت گرایی و مصلحت سنگ بنای آراء سوفسطائیان است.
به موجب بعضی روایات:
پروتاگوراس به اتهام کفر گوییتحت تعقیب قرار گرفت و کتابش درباه ی خدایان در ملاء عام در آتن به آتش افکنده شد.
با این همه، یکی از معدود قطعات برجای مانده از آثار او درباره ی دین به این شرح است:
(( در مورد خدایان، من هیچ راهی نمی شناسم که بدانم آیا آن ها وجود دارند، یا وجود ندارند ))